ลิงลมใต้ หรือ นางอายใต้
(Sunda slow loris, Southern loris) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในอันดับวานร (Primates) ขนาดเล็ก มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Nycticebus coucang
มีรูปร่างอ้วนกลมคล้ายตุ๊กตา ตากลมโต หูมีขนาดเล็กและสั้น แขนขาค่อนข้างสั้น นิ้วที่สองจะมีเล็บที่ยาวและงองุ้มเข้าหาตัว หางสั้นมากจนแทบไม่มีหาง มีสีขนที่หลากหลาย ขนนุ่มละเอียด สั้น เหมือนกำมะหยี่ บางตัวอาจมีสีเทา บางตัวอาจมีสีน้ำตาลเข้ม หรือสีเหลืองนวล ๆ หรือบางตัวอาจมีสีดำ สันหลังมีเส้นสีเข้มลากยาวลงมาจากหัวถึงกลางหลัง มีความยาวลำตัวและหัว 30-38 เซนติเมตร ความยาวหาง 1-2 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 1 กิโลกรัม
มีการกระจายพันธุ์ที่ค่อนข้างกว้างขวาง พบอยู่ตั้งแต่ภาคใต้ของไทย, มาเลเซีย, เกาะสุมาตรา, เกาะชวา, เกาะบอร์เนียวในอินโดนีเซีย และเกาะมินดาเนาในฟิลิปปินส์
ลิงลมใต้ สามารถปรับตัวให้อยู่ในป่าทุกสภาพ แม้แต่ป่าที่ถูกแผ้วถางแล้ว มักเคลื่อนย้ายไปมาบนยอดไม้ หากินในเวลากลางคืน นอนหลับพักผ่อนในเวลากลางวัน โดยอาหารหลัก คือ แมลง และสัตว์เลื้อยคลาน มีพืชและผลไม้เป็นอาหารเสริม ตัวผู้จะดื่มน้ำในปริมาณมากและปัสสาวะรดไว้ตามต้นไม้ เพื่อประกาศอาณาเขต ปกติเคลื่อนตัวอย่างเชื่องช้า แต่สามารถเคลื่อนไหวได้รวดเร็วยามจับแมลงกิน และเคลื่อนไหวได้รวดมากเป็นพิเศษเมื่อถูกลมพัดแรง ๆ ถึงเป็นที่ของชื่อ ลิงลม เวลาตกใจหรือถูกจับได้จะชอบซุกหน้าไว้ในแวงแขน จึงเป็นที่มาของชื่อ นางอาย ไม่มีฤดูผสมพันธุ์ที่แน่นอน ใช้เวลาตั้งท้อง 90 วัน และมีระยะเวลาให้นมลูกประมาณ 193 วัน
ในอดีตพบบ่อย ตามชายป่า แต่ในปัจจุบัน ลดปริมาณลงมาก เนื่องจากถูกจับไปเป็นสัตว์เลี้ยงและถูกล่าเพื่อปรุงยาสมุนไพร รวมทั้งเป็นอาหารของชาวบ้านที่อาศัยอยู่บริเวณชายป่าด้วย
นอกจากนี้ ยังมีชื่อเรียกอีก เช่น "ลิงจุ่น" เป็นต้น
ลิงลมใต้ สามารถปรับตัวให้อยู่ในป่าทุกสภาพ แม้แต่ป่าที่ถูกแผ้วถางแล้ว มักเคลื่อนย้ายไปมาบนยอดไม้ หากินในเวลากลางคืน นอนหลับพักผ่อนในเวลากลางวัน โดยอาหารหลัก คือ แมลง และสัตว์เลื้อยคลาน มีพืชและผลไม้เป็นอาหารเสริม ตัวผู้จะดื่มน้ำในปริมาณมากและปัสสาวะรดไว้ตามต้นไม้ เพื่อประกาศอาณาเขต ปกติเคลื่อนตัวอย่างเชื่องช้า แต่สามารถเคลื่อนไหวได้รวดเร็วยามจับแมลงกิน และเคลื่อนไหวได้รวดมากเป็นพิเศษเมื่อถูกลมพัดแรง ๆ ถึงเป็นที่ของชื่อ ลิงลม เวลาตกใจหรือถูกจับได้จะชอบซุกหน้าไว้ในแวงแขน จึงเป็นที่มาของชื่อ นางอาย ไม่มีฤดูผสมพันธุ์ที่แน่นอน ใช้เวลาตั้งท้อง 90 วัน และมีระยะเวลาให้นมลูกประมาณ 193 วัน
ในอดีตพบบ่อย ตามชายป่า แต่ในปัจจุบัน ลดปริมาณลงมาก เนื่องจากถูกจับไปเป็นสัตว์เลี้ยงและถูกล่าเพื่อปรุงยาสมุนไพร รวมทั้งเป็นอาหารของชาวบ้านที่อาศัยอยู่บริเวณชายป่าด้วย
นอกจากนี้ ยังมีชื่อเรียกอีก เช่น "ลิงจุ่น" เป็นต้น
- ลิงลมเหนือ หรือ ลิงลมเบงกอล
- (Bengal slow loris, Northern slow loris; ชื่อวิทยาศาสตร์: Nycticebus bengalensis) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดหนึ่ง ในอันดับวานร (Primates) ในวงศ์ลิงลม (Lorisidae)
- จัดเป็นลิงลมชนิดหนึ่ง ที่เป็นลิงลมที่พบได้ในประเทศไทยทั่วทุกภาค นอกจากลิงลมใต้ (N. coucang) ซึ่งลิงลมเหนือนับเป็นลิงลมที่เพิ่งมีการจำแนกออกเป็นชนิดใหม่
เป็นลิงลมที่มีขนาดใหญ่ มีน้ำหนักตัว 900-1,400 กรัม ความยาวลำตัวจากหัวและลำตัว 325-360 มิลลิเมตร ใบหูมองเห็นได้ชัดเจน โดยจะจมหายไปกับขนบนหัว สีขนมีความแตกต่างหากหลายกันไปตามสภาพพื้นที่ ตั้งแต่ สีเทาอมครีม, สีครีม, สีน้ำตาลอ่อน, สีส้มหม่น มีเส้นพาดกลางหลังสีน้ำตาลจรดหาง บนใบหน้าไม่ปรากฏเส้นพาดสีดำไปยังหูทั้ง 2 ข้าง และไปยังดวงตา 2 ข้าง เป็นลักษณะรูปคล้ายช้อนส้อม หรือถ้าปรากฏก็จะจาง ๆ ขนรอบดวงตาเป็นสีเข้ม ผิวหนังที่ขาทั้ง 4 ข้าง เป็นสีซีด
พบกระจายพันธุ์ตั้งแต่เอเชียใต้จนถึงภูมิภาคอินโดจีน แต่ตามกฎหมายในประเทศไทย ยังไม่จัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามกฎหมาย - ข้อมูลเกี่ยวข้องกับ Nycticebus coucang จากวิกิสปีชีส์